MAN NL2x3 (A21)
MAN serii A21 / NL2x3 to niskopodłogowy autobus miejski bez stopni wejściowych we wszystkich drzwiach. Jest to następca modelu A10 / NL2x2, a więc wywodzącego się z II generacji standardowych autobusów miejskich VÖV-II (S80), ale posiadającego wejścia w dwóch drzwiach bez żadnych stopni pośrednich.
MAN NL2x3 powstał w wyniku odpowiedzi na śmiałe rozwiązania wdrażane przez Gottlob Auwärter GmbH & Co. KG – producenta autobusów Neoplan. Firma ta już w 1992r. zaprezentowała nie dość, że w pełni niskopodłogowy autobus miejski, to jeszcze o napędzie spalinowo-elektrycznym (model Neoplan N4414 DES). Rosnąca konkurencja ze strony innych niemieckich, jak i zagranicznych firm produkujących autobusy, zmobilizowała koncern MAN do wprowadzenia na rynek własnej w pełni niskopodłogowej konstrukcji autobusu miejskiego. Nowy model miał zastąpić w ofercie konstrukcje oznaczone symbolem A10.
Opracowano więc nowe podwozie, celem obniżenia podłogi w przejściu nad osią napędową, oraz wprowadzono szereg zmian dotyczących elementów mechanicznych i elektronicznych. I tak w maju 1995r. powstał pierwszy wyprodukowany przez MAN, nowoczesny autobus miejski MAN NL223. Pojazd zjeździł wiele przedsiębiorstw niemieckich w celach testów. Drugi egzemplarz opuścił bramy fabryki w lutym 1996r., a produkcję seryjną rozpoczęto jeszcze w II połowie tego samego roku.
Nadwozie modelu NLxx3 wykonano z profili stalowych zamkniętych. Przy osiach znajdują się specjalne poprzecznice wspierające, mające zwiększyć wytrzymałość konstrukcji. Autobus mierzy 11 690 mm długości, 2 435 mm szerokości. Przednia oś portalowa MAN połączona jest z układem kierowniczym ZF, a z tyłu portalowe mosty produkcji MAN lub ZF. Autobus wyposażony jest w uchylne lufciki, odgrodzoną kabinę kierowcy i nową panoramiczną szybę przednią i nieco zmieniony pas przedni z reflektorami, oraz plastikowe listwy boczne. W wyposażeniu znajdują się takie systemy jak: ABS (zapobiega poślizgowi kół podczas hamowania) i ASR (system kontroli trakcji). Autobus zabiera na pokład 100 pasażerów, tym zależnie od zamówionej wersji – od 20 do 44 na miejscach siedzących. W ofercie początkowo znajdowała się tylko podstawowa jednostka MAN D0826 LUH12 o mocy 220 KM, spełniająca normę emisji spalin Euro 2, sprzężona z automatyczną, lub manualną skrzynią biegów ZF lub Voith. Silnik został umieszczony na tylnym zwisie pojazdu w tzw. zabudowie amfiteatralnej. Dojście do tylnych siedzeń jest zatem nieco utrudnione i wymaga pokonania dwóch schodków.
Pierwsza zmiana wyglądu modelu A21 miała miejsce w 1997r. Zmianie uległ wygląd przedniego zderzaka, gdzie zastosowano reflektory montowane w ciężarówkach i ciągnikach siodłowych MAN. Wyrównana została dolna linia okien przez użycie czarnego wykończenia, a z bocznych burt zniknęły plastikowe listwy.
Rok później wśród oferowanych silników pojawiła się także jednostka MAN D2866 LUH23 spełniająca normę Euro 3. Zrezygnowano z oferowania manualnych skrzyń biegów, stawiając na automatyczne ZF lub Voith. Stare jednostki spełniające normy spalania Euro 2 pozostały w ofercie do 2001r.
Odświeżona wersja modelu A21, która wspólnie z A37 nosząca nazwę Lion’s City została zaprezentowana na targach IAA w roku 2004 w Hanowerze. Zmiany objęły stylistykę zewnętrzną, jak i wewnątrz pojazdu.
Jeśli chodzi o eksploatację modeli A21 we Wrocławiu, to podobne pojazdy, pojawiły się tu dopiero w roku 2006, za sprawą przewoźnika Dolnośląskie Linie Autobusowe, który zakupił 5 autobusów MAN NL263 od MPK Łódź.
Warto tu jednak odnotować fakt, iż od 2000r. MPK Wrocław posiada przegubowy egzemplarz MAN NG313 (8600), oparty na konstrukcji A21; oraz testy piętnastometrowego odpowiednika modelu A21, napędzanego silnikiem na paliwo CNG, jakie miały miejsce na przełomie lutego i marca 2005r. w MPK Wrocław i w połowie lipca 2005r. w DLA.
Egzemplarze z DLA wyróżniały się nieco odmiennym od stosowanego w MPK Wrocław, schematem malowania. Pojazdy te posiadały barwy poprzedniego właściciela. Wewnątrz autobusów NL263 zamontowano 31 miękkich foteli firmy Kiel. W przeciwieństwie do wielu autobusów tego typu eksploatowanych w innych miastach (Warszawa), układ siedzeń w okolicach ostatnich drzwi pozostał klasyczny. Nie ma tutaj foteli ustawionych bokiem do kierunku jazdy. Egzemplarze na stanie DLA posiadały dwukomorowe szyby wklejane, oraz uchylne lufciki.
25 maja 2008 roku, autobus o numerze inwentarzowym 2010 doznał pożaru komory silnika na ul. Żernickiej, podczas obsługi linii 609. Pojazd spłonął doszczętnie. Pozostałe pojazdy (nr inw. 2006-2009) kursowały pod banderą DLA do lipca 2010r. włącznie, po czym zostały sprzedane prywatnemu przewoźnikowi Usługi Transportowe Krzysztof Pawelec, który użytkuje je na liniach KZK GOP.
Podobny pojazd, choć w wersji lokalnej użytkował Sevibus. Model MAN NÜ263 / A20 (nr inw. 217) służył jako pojazd rezerwowy na liniach strefowych gminy Długołęka (904,911,914,921,931,934,936,944).
Zdjęcia autobusów w Fotogalerii Transportnews
Producent: | MAN SE |
Premiera: | 1996 |
Miejsce produkcji: | Niemcy, Salzburg
Polska, Sady |
Podobne: | Mercedes Citaro, Volvo 7000, Solaris Urbino 12 |
Pokrewne: | MAN NG313 (A23) |
Poprzednik: | MAN NL2x2 (A10) |
Następca: | MAN Lion’s City (A21) |
Długość | 11 980 mm |
Szerokość | 2 500 mm |
Wysokość | 2 758 mm |
Masa własna | 9 500 – 12 500 kg |
Masa całkowita | 18 000 kg |
Układ drzwi | 2-2-2 2-2-0 |
Liczba drzwi | 3
2 |
Szerokość drzwi | 1 250 mm |
Wysokość podłogi w 1 drzwiach | 320 mm |
Wysokość podłogi w 2 drzwiach | 340 mm |
Wysokość podłogi w 3 drzwiach | 340 mm |
Ilość miejsc ogółem | 104 |
Ilość miejsc siedzących | 29-30 |
Silnik | MAN D0826 LUH 13 |
Moc | 260 KM |
Skrzynia biegów | Voith D851.3 |
Ilość biegów | 3 |
Typ | automatyczna |
Kabina | Zamykana, półotwarta |
Drzwi | Pneumatycznie otwierane do środka |
Sekwencja otwierania | Otwieranie bez sygnału ostrzegawczego |
Sekwencja zamykania | 1 drzwi – bez sygnału
2 i 3 drzwi – sygnał ostrzegawczy i zamykanie drzwi |
Zakres numeracyjny:
Dolnośląskie Linie Autobusowe:
#2006, (ex MPK Łódź; 2010r. -> #56 Usługi Transportowe Krzysztof Pawelec)
#2007, (ex MPK Łódź; 2010r. -> #59 Usługi Transportowe Krzysztof Pawelec)
#2008, (ex MPK Łódź; 2010r. -> #58 Usługi Transportowe Krzysztof Pawelec)
#2009, (ex MPK Łódź; 2010r. -> #57 Usługi Transportowe Krzysztof Pawelec)
#2010, (ex MPK Łódź; 25.05.2008r. pożar i skutkiem tego – kasacja)