Znikające torowiska – cz.2 – Stare Miasto

Przebiegają w miejscu niepasującym do obecnej zabudowy, kierują się na stojące obecnie na ich drodze budynki; Takie skarby są świadectwem dawnej przeszłości Wrocławia, dawnej zabudowy miasta, układu ulic, a który znika na naszych oczach. W kolejnym odcinku cyklu artykułów o zapomnianych i sukcesywnie znikających z wrocławskich ulic, torowisk tramwajowych weźmiemy pod lupę Stare Miasto.

Wycieczkę zaczynamy od okolic Muzeum Narodowego. Tu na Purkynego pojawia się ponad stuletnie torowisko wybudowane przez SSB, a będące dawniej częścią linii pl. Wróblewskiego – Kujawska – Purkynego – pl. Nankiera – pl. Nowy Targ. Torowisko to znika przed skrzyżowaniem z ul. Andrzeja Modrzewskiego-Frycza.

Kierując się wciąż naprzód wchodzimy na pl. Nowy Targ. I tu trafiamy na budowę parkingu podziemnego, którego bariery zagradzają w całości zasłaniają ostały fragment torowiska. Można mieć pewność, że ów kawałek zostanie albo zalany warstwą bitumiczną, albo zniknie pod kilkunastomilimetrową warstwą bitumiczną.

Dalsza wędrówka kieruje nas na ul. Kotlarską. Na odcinku do Szewskiej nie ma nawet co szukać śladów torowiska – jest tu na nowo położona kostka brukowa. Mijając Szewską natrafiamy na kolejny odcinek torowiska, tym razem znów ucięty, przez niedawno ukończoną przebudowę ul. Kuźniczej – tutaj również wszelaki ślad po tramwajach zniknął bezpowrotnie. Torowisko, poprzerywane przez różne doraźne naprawy kostki, znów pojawia się po lewej stronie drogi. Nie bardzo jednak jest widoczne – zwykle stoją tu zaparkowane samochody. Mijając Więzienną zbliżamy się do ul. Odrzańskiej, gdzie przed nią, torowisko zjeżdża się bardziej ku osi jezdni i nagle kończy.

Kolejnym, tym razem dwutorowym zachowanym jeszcze odcinkiem torowiska jest fragment na ul. Świętego Mikołaja od Nowego Światu, do Kiełbaśniczej.

Kolejny, niemal równej długości odcinek torowiska znajdziemy na ul. Ruskiej na wysokości ul. Psie Budy do pl. Solnego. Torowisko tym razem poniszczone niedawno wybudowanymi elementami infrastruktury. Niestety remonty w ciągu ostatnich 10 lat znacząco zmniejszyły liczbę śladów po tramwajach na Starym Mieście.

Przechodząc przez pl. Solny i kierując się w stronę ul. Kazimierza Wielkiego natrafiamy na kolejny fragment na ul. Gepperta. Zachowała się nawet odnoga w ul. Szajnochy, która z kolei kończy się przy budynku Biblioteki Uniwersytetu Wrocławskiego. Niegdyś torowisko to było połączone z nadal użytkowanym na ul. Krupniczej, ale obecnie jest zaślepione chodnikiem powstałym mniej więcej w podobnym okresie, co trasa W-Z.

Na Rynku nie ma co szukać śladów dawnego torowiska. Jedynie kostka brukowa od pl. Solnego w kierunku Szewskiej została ułożona tak, aby przypominać, że kiedyś jeździły tędy tramwaje. Niestety jest to tylko dekoracja, fizycznych śladów torowiska brak.

Najbliższy ślad dawnej sieci tramwajowej znajdziemy na ul. Wierzbowej. Tu znajduje się fragment linii, która została zlikwidowana na początku lat ‘20. Fragment od ul. Teatralnej wciąż jest spięty z obecną siecią, używany sporadycznie, a parę miesięcy temu także liniowo do zawracania tramwajów Škoda 19T na pierwszej wersji linii 33PLUS.

Dojście na tyły Galerii Dominikańskiej w stronę al. Słowackiego może przynieść kolejne zdobycze. Za skrzyżowaniem z ul. Klemensa Janickiego w kostce brukowej pojawia się torowisko, gdzieniegdzie załatane asfaltem i położonymi wysepkami ułatwiające przejście dla pieszych.

Jednak przy ul. Bernardyńskiej pojawia się pewna ciekawostka. Jeden tor biegnie w poprzek osi torowiska na Słowackiego – mimo tego samego rozstawu 1435mm, nie był on używany przez tramwaje. Na samej Bernardyńskiej nie kursowały nigdy tramwaje, jednak ten tor jest pozostałością po dawnej kolejce wywożącej gruz z ul. Purkynego. Tor ten szedł od dworca Marchijskiego przez fosę, promenadę, plac wolności, ulicę Leszczyńskiego, Ofiar Oświęcimskich, plac Dominikański i ulicę Bernardyńską. Nie wiadomo, kiedy dokładnie powstał i kiedy został częściowo zdemontowany.

Zbliżając się do Poczty Głównej zaobserwować można dziwny układ torowy. Tor po prawej stronie kiedyś służył do jazdy w kierunku ul. Krasińskiego, został odcięty od sieci jako pierwszy. Tor środkowy kiedyś był torem służącym do zmiany kierunku jazdy. Po zmianie układu komunikacyjnego w 1978r. torowisko na al. Słowackiego w kierunku pl. Dominikańskiego stało się odcinkiem technicznym, do odłączenia od sieci w 1999r. użytkowany przez rezerwę liniową tzw. „awaryjny”, która od czasu do czasu tu odbywała postój.

Kierujemy się w stronę zaślepionej ul. Krasińskiego – tutaj tramwaje przejechały ostatni raz na początku roku 1990. Torowisko jest zachowane po dziś dzień, lecz tylko częściowo – nie jest ono spięte w żaden sposób z obecnie eksploatowaną siecią tramwajową.

Obecny rejon tzw. pl. Społecznego, kilkadziesiąt lat temu wyglądał zupełnie inaczej, obecnie niewiele zostało śladów po starym układzie torowym. Nie znaczy to, że nie ma ich w ogóle.

Kierując się w stronę pl. Wróblewskiego natrafiamy na ul. Kujawską, gdzie krzyżuje się pozostałość do pierwszej linii elektrycznego tramwaju na ziemiach polskich – a więc linii na Rakowiec. Torowisko mimo wielu remontów przeprowadzonych w okolicy, gdzieniegdzie tylko zostało rozczłonkowane przez naprawianą kostkę brukową. Większa część znajduje się jednak pod warstwą bitumiczną.

Ale o tym, jak i o linii na Rakowiec już przy innej okazji.

Pokaż na mapie: