Felieton: “Jest super, jest super, więc o co Ci chodzi…”

Tym oto refrenem piosenki T.Love na wstępie można zacząć kolejny wpis do felietonu na Transportnews. Miasto pochwaliło się ostatnio wynikami ankiety, której wykonania zleciło Instytutowi Badania Opinii Homo Homini.

Badano w niej to, jak oceniane jest funkcjonowanie instytucji  publicznych we Wrocławiu. Nie zabrakło w nim pytań odnośnie wrocławskiego MPK i kwestii cen biletów. Według informacji tam zawartych miasto może wręcz piać z zachwytu. Dzięki Stowarzyszeniu Projekt: Polska we Wrocławiu mieliśmy okazję przyjrzeć się dokładniej jej wynikom. Ostrzegam jednak, że wyniki mogą wywołać negatywne emocje.

Oto wszystkie pytania dotyczące komunikacji miejskiej (kolejność zgodna z zawartą w prezentacji)

8. Jak ocenia Pan(i) działania  następujących instytucji i służb we Wrocławiu? – Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacji –MPK

69,6% wrocławian dobrze i bardzo dobrze ocenia Miejskiego Przedsiębiorstwo Komunikacji, z czego 57% badanych wystawia notę raczej pozytywną. Odmiennego zdania jest 15% respondentów, którzy działania MPK oceniają negatywnie, w tym 11,5% w stopniu umiarkowanym.

Wielu też odpowiadających na to samo pytanie, jadących np. w autobusie na linii strefowej, który tego samego dnia został wysprzątany na błysk, odpowie zapewne, że MPK ocenia pozytywnie. Zasadniczą różnicą jest kontekst w jakim zostało zadane to pytanie a odpowiedzi z pewnością mogłyby się różnić w zależności od tego w jakim miejscu był zapytany dany człowiek. Będąc w domu, można również odpowiedzieć w taki sposób, żeby szybko móc wyprosić ankietera, albo zakończyć połączenie z nim, bo zawraca mu spokój. Ale nie czepiajmy się szczegółów. Dalej:

13. Czy w ciągu ostatnich 3 miesięcy poruszał się Pan(i) po Wrocławiu komunikacją miejską?

Ośmiu na dziesięciu zapytanych w ciągu ostatnich 3 miesięcy poruszała się po Wrocławiu komunikacją miejską (81,1%). Natomiast 18,9% mieszkańców nie przemieszczała się w tym czasie miejskim transportem.

No i pytanie premia: Jakie byłyby odpowiedzi na to pytanie, gdyby zadać je jako pierwsze? 😉 Można polemizować z wynikami tego zestawienia, ja również tego nie omieszkam zrobić 😉 Przeczucie mówi mi, że odpowiednia kolejność zadawanych pytań może wiele zdziałać przy ostatecznym wyniku wszystkich zbadanych osób. Bowiem jeśli zapytano o MPK i odpowiem w taki, albo w taki sposób i następnie zostanie zadane pytanie o tym, czy jeżdżę komunikacją miejską, to jest duże prawdopodobieństwo, że hipotetyczny ja będzie chciał udowodnić to ankieterowi. A że pytanie nie mówi, czy hipotetyczny ja korzysta z komunikacji miejskiej na co dzień zamiast innego środka transportu a jeśli tak, to jakiego – samochód, rower, pieszo itd., to wynik zawsze wyjdzie przekłamany.

14. Jeśli “tak”, to jak ocenia Pan(i) następujące zagadnienia dotyczące komunikacji miejskiej we Wrocławiu? – Cena biletów

Zdania na temat ceny biletów wśród mieszkańców Wrocławia są podzielone, zauważalna jest lekka przewaga ocen negatywnych. Większość respondentów wyraziła swoje niezadowolenie z obowiązujących cen biletów zbiorowego transportu miejskiego (43,7%), w tym 7,3% ankietowanych o wysokości cen wyraża się bardzo źle. Natomiast 40,3% respondentów uważa, że obecna cena biletów miejskich jest na odpowiednim poziomie, z czego tylko 5,2% ocenia ją bardzo dobrze. Nie ma na ten temat zdania 16% badanych.

I tutaj już widać, że zadanie pytania w odpowiedniej kolejności i z zastosowaniem zależności od tego jak ankietowany odpowiedział na poprzednie pytanie może dużo zmienić w końcowej ocenie. Zastrzeżenia budzą możliwe odpowiedzi – można zauważyć, że skrajnych ocen na temat biletów (Bardzo dobrze, Bardzo źle) jest tu niewiele, chociaż i tak tych negatywnych jest więcej, co może wynikać z tego, że zamiast możliwych odpowiedzi: Dobrze, Słabo, Raczej źle, Źle, zastosowano odpowiedzi, które powinno się interpretować jako: “Wydaje mi się, że…”, czyli nie z pełnym przekonaniem. Wyniki tego tego pytania, choć już bardziej wiarygodnie brzmiące, to wciąż wydają się nie być zbyt miarodajne.

15. Jeśli “tak”, to jak ocenia Pan(i) następujące zagadnienia dotyczące komunikacji miejskiej we Wrocławiu? – Punktualność

Wrocławianie są zadowoleni z punktualności komunikacji miejskiej. Bardzo dobrze ocenia ją 20,3% respondentów, natomiast raczej dobrze 57,6%. Zdecydowanie mniej badanych oceniało terminowość komunikacji na poziomie raczej złym (15,2%) i bardzo złym (5,2%).

Do tego pytania trudno się odnieść, gdyż każdy rozumie jak chce to, czy komunikacja w jego odczuciu jest punktualna. Jedna osoba stwierdzi, że jest Bardzo źle, bo autobus spóźnił się 3 minuty, zaś drugi, że Raczej dobrze, mimo iż autobus spóźnił się 20 minut i de facto wchodził już w rozkład kolejnego kursu. Zastrzeżenia znów budzi system odpowiedzi, z tego samego powodu co powyżej. Warto zauważyć, że oddźwięk w wynikach odpowiedzi na to pytanie może mieć także to, że na wielu przystankach znajdują się wyświetlacze odmierzające ilość minut pozostałych do przyjazdu danego kursu danej linii a konkretnie przyzwyczajanie się pasażerów do spoglądania na wyświetlacze przystankowe, niźli na rozkład znajdujący się na przystanku.

16. Jeśli “tak”, to jak ocenia Pan(i) następujące zagadnienia dotyczące komunikacji miejskiej we Wrocławiu? – Czystość taboru

Równie wysoko mieszkańcy ocenili czystość w komunikacji miejskiej. Notę pozytywną wystawiło, aż 70,7% ankietowanych, z czego co dziesiąty przyznał ocenę najwyższą (10,8%). Nieco ponad ¹/₄ respondentów (26,3%) nie jest zadowolona ze stanu czystości w taborze, z czego 5,7% jest bardzo niezadowolona i stan ten ocenia wysoce negatywnie.

Co do tego pytania nie ma się w zasadzie do niczego odnieść. Faktem jest, że przynajmniej w sezonie wiosenno-letnim i letnio-jesiennym autobusy MPK przed odjazdem są myte i nie jest wielką trudnością trafić na autobus, który wykonując kurs z zajezdni do jednej z pętli początkowych, jeszcze w środku jest “mokry”. Zastrzeżenia budzą kolejne kursy, jednak tu już winę często ponoszą sami pasażerowie. Tym razem nie przyczepiłbym się do systemu odpowiedzi, jednak zauważył, że tu już wyniki zależą głównie od przypadku na jakiego mieszkańca się trafi. Inną sprawą jest kwestia utrzymania technicznego, jak np. widoczna rdza, misterna naprawa części mechanicznych wewnątrz pojazdów 😉

17. Jeśli “tak”, to jak ocenia Pan(i) następujące zagadnienia dotyczące komunikacji miejskiej we Wrocławiu? – Oferta połączeń

W zdecydowanej większości mieszkańcy są zadowoleni z oferty połączeń zbiorowego transportu miejskiego. Bardzo dobrze i raczej dobrze ocenia ją 71,4% respondentów, z czego 14,7 % określa jako zdecydowanie dobrą. 19,5% badanych nie jest zadowolonych z obecnej oferty połączeń w mieście.

Zaraz, zaraz. Dlaczego to pytanie zadano tylko tej grupie, która odpowiedziała twierdząco na pytanie nr 13? W taki sposób łatwo można oszukać wyniki i udowodnić wszystkie działania zmierzające do zwinięcia kolejnych linii autobusowych i tramwajowych. Wyniki tego pytania nie są zbyt miarodajne, gdyż – po pierwsze pytamy tylko grupę zainteresowaną, czyli tych, którzy jakimś cudem nie zrezygnowali z komunikacji miejskiej. Nie można zatem twierdzić, że większość wrocławian ocenia dobrze ofertę połączeń komunikacji miejskiej, bo jest to czysta hipokryzja. A już kompletnym brakiem wyobraźni jest zadawanie takich pytań po dłuższym czasie od zmasowanej akcji wycinania połączeń komunikacji miejskiej i interpretacja tych wyników przez urzędników w sposób bezkrytyczny jako gratulacje za dobrze wykonaną robotę (cięcia w komunikacji).

18. Jeśli “tak”, to jak ocenia Pan(i) następujące zagadnienia dotyczące komunikacji miejskiej we Wrocławiu?*

_{* Odsetek odpowiedzi pozytywnych (bardzo dobrze, raczej dobrze)}

Respondenci w największym stopniu zadowoleni są z punktualności zbiorowego transportu (77,9%). Nieco rzadziej z oferty połączeń jaką mają do dyspozycji (71,4%), oraz z utrzymania czystości (70,7%). Natomiast najmniej badanych zadowolonych jest z aktualnej ceny biletów (40,3%).

Jako podsumowanie elegancka grafika z dobrze napisanym tekstem. Same wartości dwucyfrowe – zero negatywnych informacji. I jak tu być niezadowolonym (prawda urzędnicy?) – “Jest super!”…

Na koniec mały wyciąg z opisu badania, z którego wynikają ciekawe informacje na temat interpretacji owych wyników.

Wielkość próby: n= 1000,

1000 osób… hmmm, jeśli weźmiemy pod uwagę liczbę mieszkańców (dane na rok 2012r.), wynoszącą ok. 631 377 osób, to 1000 jest to frekwencja na poziomie 0,1583839766098543 % czyli nawet nie 1% ogółu mieszkańców Wrocławia. Następne wątpliwości wzbudza:

Technika badawcza: badanie zrealizowane metodą telefonicznych, standardowych wywiadów kwestionariuszowych

co potwierdza moje wcześniejsze obawy o wiarygodność wyników tego badania zawarte przeze mnie w polemice z pytaniem nr 8. Nie mam za złe instytutowi, że na tym polegają takie badania i że zwiększenie frekwencji do dwucyfrowej liczby procentowej mieszkańców danego miasta mogłoby przerosnąć finansowo wiele instytucji zajmujących się badaniami opinii społecznej. Za złe mam interpretacjom zawartym w prezentacji, bowiem na podstawie danych od  mniej niż 0,2% osób nie można wydawać ostatecznych wniosków i używać ich w kontekście, że tak uważają (wszyscy) mieszkańcy Wrocławia.

_{slajdy z prezentacji aut. Homo Homini na zlecenie Urzędu Miejskiego Wrocławia.}