Jelcz M181M/MB
Jelcz M181 jest przegubowym odpowiednikiem modelu M121M. Jest realizacją wczesnych planów i marzeń odnośnie produkcji polskiego autobusu przegubowego opartego na konstrukcji wywodzącej się od modelu Berliet PR100. Stanowił alternatywę dla drogich, w pełni niskopodłogowych autobusów klasy MEGA. Model M181 produkowano od roku 1995, jednak wówczas wyłącznie z silnikiem produkcji Mercedes-Benz.
Konstrukcję pojazdu wykonano ze spawanych stalowych profili zamkniętych, szyby boczne wklejane do szkieletu nadwozia. Pierwszy człon pojazdu był niskopodłogowy, zaś tylny wysokopodłogowy, analogicznie do konstrukcji 120M/M121. W odróżnieniu od nich, zmieniono nieco układ okien. Do połączenia obu członów zamontowano przegub z obrotnicą z modelu Mercedes O405GN/2. Z tego modelu wykorzystano również jednostkę napędową OM447 o mocy 300 KM, sprzężonego z trzybiegową automatyczną skrzynią biegów Voith. Zastosowano przednią oś portalową JELCZ 65N; środkowa – również portalowa – model 110N. Tylna oś tradycyjna JELCZ MT 1032.A, pochodząca z modelu 120M.
Zmodernizowaną wersję z giętą panoramiczną szybą przednią zaprezentowano w roku 1996. Autobus wyposażano wówczas w silniki firmy MAN o mocy 260 KM, sprzężone z trzybiegowym automatem firmy Voith. Można było zamówić również odmianę M181MB – wyposażoną w silnik Mercedes-Benz, oraz w późniejszym etapie produkcji – także M181I z silnikiem Iveco. W autobusie w ramach unifikacji, wykorzystano jak najwięcej elementów wyposażenia wnętrza z produkowanych dotychczas modeli – M121 i 120M. Na każdym kroku można spotkać zapożyczenia rodem z poprzednich modeli Jelczańskich Zakładów Samochodów w postaci charakterystycznych łączników poręczy.
W roku 2000 w Jelczu wdrożono technologię produkcji autobusów ze stali nierdzewnej, co znacząco zwiększyło trwałość produkowanych pojazdów. Dotychczas konstrukcja szkieletu wykonywana była ze stali zwykłej, zaś poszycie – z blachy stalowej obustronnie ocynkowanej. Dzięki tej zmianie, zwiększył się sugerowany przez producenta okres eksploatacyjny z 10-12 do 18 lat.
2004 rok przyniósł zmiany. W ramach starań o odzyskanie straconego zaufania klientów fabryki autobusów z Jelcza-Laskowic, wprowadzono zmiany w produkowanych wówczas modelach autobusów. Nowe wersje modeli M181 uzyskały nowy typ mechanizmu przegubu firmy Hübner, znane między innymi z MAN-a NG313. Niewygodne siedzenia wandaloodporne z wytłoczki i tłoczone fotele Astromal, zastąpiono produktami firmy Ster.
Zadecydowano również, iż do większości modeli M181 będą montowane jedynie silniki Iveco. W roku 2005 w ramach restylizacji, zastosowano nieco zmieniony pas przedni i tylny, zapożyczony z modelu M101I Salus.
We Wrocławiu, autobusy typu M181 pojawiły się w październiku 1996r. za sprawą zakupu autobusu testowego Jelcz M181MB w barwach żółtych z czerwoną łamaną strzałką. Egzemplarz ten będący drugim tego typu wyprodukowanym autobusem z Jelcza, zarejestrowany został 17 czerwca 1996r. i od tego momentu zaczyna się historia rodziny modeli M181 pod banderą MPK.
Kolejny egzemplarz pojawił się w 2000r., kiedy to MPK zakupiło wówczas po jednym egzemplarzu przegubowych modeli firm: Jelcz, MAN i Volvo, w ramach testów długodystansowych, które miały zadecydować o późniejszym wyborze oferty w zapowiadanym przetargu na dostawę nowoczesnych niskopodłogowych autobusów przegubowych. Zaoferowany przez fabrykę z jelczańskiej fabryki, był częściowo niskopodłogowym autobusem miejskim o 18 metrach długości. Tak jak konkurenci, posiadał podłogę bezstopniową wewnątrz na całej długości pojazdu, jednak wznoszącą się stopniowo od środkowej osi, do ostatnich drzwi. W trzecich drzwiach znajdował się jeden niski schodek pośredni, natomiast w czwartych – dwa schodki.
W autobusach zastosowano system informacji pasażerskiej PIXEL, sterownik SRT-1-3, sprzężony z głośnomówiącym systemem informującym o aktualnym i najbliższym przystanku. W ramach budowy systemu informacji pasażerskiej na pl. Grunwaldzkim, placu Powstańców Wielkopolskich i pętli Kromera, zastąpiono go wyposażonym w moduł geolokalizacji GPS, modelem PIXEL KPP-2. Malowanie nawiązywało do autobusów Jelcz M121M z MPK Wrocław. Autobus został po zakupie przydzielony do zajezdni X Tyska; po jej likwidacji w roku 2001, przeniesiony został do zajezdni IX Obornicka, gdzie stacjonował do końca swojej eksploatacji.
Trzeci egzemplarz – o numerze 8502, był dawniej autobusem testowym fabryki z Jelcza-Laskowic. Jest to prototypowa odmiana M181M/2, wyposażona w mocniejszy, 310 konny, wysokoprężny silnik MAN D2866 LUH, znany wcześniej z MAN-a NG313. Skrzynia biegów, również trzybiegowa, automatyczna firmy Voith. Egzemplarz ten wyróżnia się nietypowym schematem malowania i wystrojem wnętrza. W skutek kolizji i napraw, niektóre części nadwozia (przedni zderzak), występowały w kolorze żółtym.
We wnętrzu zamontowano nieco inne, niż w 8501, fotele pasażerskie. Egzemplarz od początku posiadał system informacji pasażerskiej R&G, wraz z kasownikami tej samej firmy. Wyświetlacze zewnętrzne i wewnętrzne nie były jednak bezawaryjne. Zewnętrzne, klapkowe miały skłonność do zacinania, utrudniając odczytanie numeru linii i kierunku jazdy; na wewnętrznych zaś, często pojawiały się tzw. ciemne punkty. Zastąpiono je wyświetlaczami diodowymi, sprzężonymi z systemem informacji pasażerskiej PIXEL KPP-2, tak jak w przypadku autobusów niskopodłogowych Volvo, informujących o aktualnym i najbliższym przystanku.
Egzemplarz stacjonował na zajezdni IX Obornicka. 28 czerwca 2012r. autobus spłonął na pętli Osiedle Sobieskiego zaraz po wykonaniu kursu na linii D. (więcej informacji)
Zdjęcia autobusów Jelcz M181 w Fotogalerii Transportnews
| Producent | Jelczańskie Zakłady Samochodowe | ||
| Premiera | 1995 | ||
| Miejsce produkcji | Jelcz-Laskowice | ||
| Podobne | Mercedes O405GN2 | ||
| Pokrewne | Jelcz M121, Jelcz 120M | ||
| Poprzednik | Jelcz M180, Jelcz 021 | ||
| Typ autobusu | Przegubowy 90%LF / niskowejściowy typu MEGA | ||
| Długość | 17980 mm | ||
| Szerokość | 2500 mm | ||
| Wysokość | 3021 mm | ||
| Masa własna | 15000 kg | ||
| Masa całkowita | 28500 kg | ||
| Układ drzwi | 2-2-2-2 | ||
| Liczba drzwi | 4 | ||
| Szerokość drzwi | 1225 mm | ||
| Wysokość podłogi w 1 drzwiach | 370 mm | ||
| Wysokość podłogi w 2 drzwiach | 370 mm | ||
| Wysokość podłogi w 3 drzwiach | 540 mm | ||
| Wysokość podłogi w 4 drzwiach | 936 mm | ||
| Ilość miejsc ogółem | 180 | ||
| Ilość miejsc siedzących | 44 | ||
| Silnik | Mercedes OM447 hLA | MAN D0826 LCH13 | MAN D2866 LUH |
| Moc | 300 KM | 260 KM | 310 KM |
| Normy spalania | Euro 1 | Euro 2 | Euro 3 |
| Skrzynia biegów | Voith D864.3 | ||
| Ilość biegów | 3 | ||
| Typ | automatyczna | ||
| Kabina | Zamykana, pełna | ||
| Drzwi | Otwierane pneumatycznie do środka | ||
| Sekwencja otwierania | Bez sygnału ostrzegawczego | Sygnał ostrzegawczy i jednoczesne otwieranie drzwi | Bez sygnału ostrzegawczego |
| Sekwencja zamykania | Bez sygnału ostrzegawczego | Sygnał ostrzegawczy i jednoczesne zamykanie drzwi | Bez sygnału ostrzegawczego |
Zakres numeracyjny:
#8500 (MPK Wrocław (od 1996), zaj. IX Obornicka)
#8501 (MPK Wrocław (od 2000), zaj. X Tyska, od 2001r. zaj. IX Obornicka)
#8502 (MPK Wrocław (od 2002), zaj. Obornicka – do 28.06.2012r.)
