Konstal 102Na

W latach 70. komunikacja miejska polskich miast zmagała się z “trudnościami obiektywnymi” – zatłoczonymi autobusami i tramwajami i niedostatecznej ich ilości. By sprostać wymaganiom dużych miast i zapotrzebowaniu na nowy tabor tramwajowy, w czerwcu 1967r. Chorzowska Wytwórnia Konstrukcji stalowych KONSTAL zbudowała prototyp tramwaju typu 102N.

Jego szyba o ujemnym kącie nachylenia sprawiała, że tramwaj wyglądał na wskroś nowocześnie, ale powodowane przez nią refleksy świetlne były niebezpieczne dla motorniczego. Dlatego też w 1970r. chorzowska fabryka przeprojektowała wygląd zewnętrzny tramwaju, stosując w nim nieco zmienione czoło z modelu 13N. Zmianie uległa nie tylko przednia, ale i tylna ściana wagonu. W środkowych drzwiach zamontowano także mniejsze drzwi harmonijkowe o czterech skrzydłach, zamiast szerszych, trójskrzydłowych.

Tramwaje te zostały fabrycznie wyposażone w gniazda sterowania ukrotnionego, dzięki czemu można było łączyć je w składy. Było to powszechne także i we Wrocławiu.

Technicznie, wagony 102Na nie odbiegają od typu 102N. Tu również pudło wagonu oparte jest na trzech wózkach – dwa skrajne są napędowe, zaś środkowy, znajdujący się pod łączeniem członów – jest wózkiem tocznym. Tramwaj napędzany jest czterema silnikami trakcyjnymi – typu LTb 220 o mocy 41,5 kW każdy.

Silniki te połączone są ze sobą szeregowo, czyli uzwojenie wirnika i elektromagnesu jest połączone jedno za drugim, oznacza to, że im większy prąd przez nie przepływa, tym mniejsza jest prędkość obrotowa silnika i odwrotnie. Wadą tego rozwiązania jest gwałtowny wzrost obrotów silnika podczas poślizgu kół np. na śliskiej szynie. Zalecane więc w takich warunkach było natychmiast wyeliminować poślizg kół, gdyż wzrastające obroty i powstający łuk elektryczny może doprowadzić do uszkodzenia silnika.

Wagony tramwajowe posiadają na pokładzie urządzenie zwane przetwornicą, służące do zmiany napięcia na niższe, służące do zasilania urządzeń sterujących. Wagony typu 102Na posiadają przetwornicę wirową przekształcającą napięcie z 600V na prąd stały 40V. Wadą przetwornicy wirującej był hałas spowodowany pracą wirników prądnicy i wentylatorów. Ponadto podczas wjazdu na bardziej obciążony odcinek sieci, efektem ubocznym było charakterystyczne przygasanie oświetlenia wnętrza. W części egzemplarzy zastosowano nowszą – przetwornicę statyczną, która eliminowała hałas we wnętrzu, spowodowany przez pracę wentylatorów.

Tramwaje 102Na eksploatowane we Wrocławiu przechodziły wiele różnych modyfikacji i modernizacji. Jedną z nich było przystosowanie wagonu 102Na do poruszania się po torach w obu kierunkach. Tramwaj zachowywał drzwi umiejscowione po jednej stronie, zaś na końcu wagonu zabudowywano drugą kabinę, np. od innego skasowanego wagonu tego typu. Pojazdy tego typu, nazywane potocznie “wahadłami” były w przeszłości dość powszechnie używane podczas remontów. Jedyny ocalały, tak zmodernizowany egzemplarz (o nr G-089) nadal jest używany przez MPK Wrocław jako wagon gospodarczy, głownie do przecierania torowisk w zimie.

Wiele modernizacji wrocławskich tramwajów typu 102Na, przeprowadzał Miejski Zakład Naprawy Tramwajów Spółka z o.o. w Krakowie. Kilka egzemplarzy 102Na z Wrocławia zostało zachowanych jako pojazdy historyczne. Egzemplarz o nr 2069 doczekał się remontu przez swojego nowego właściciela – Klub Sympatyków Transportu Miejskiego, zaś egzemplarz 2007, został sprowadzony do Gdańska i tam służy jako pojazd historyczny.

Wagony typu 102Na wycofano z eksploatacji liniowej po dostawie tramwajów Škoda 19T i Protramów 205WrAs z „dostawy unijnej”.

Zdjęcia tramwajów w Fotogalerii Transportnews
Zdjęcia wnętrz tramwajów typu 102Na w Fotogalerii Transportnews

Producent:	Konstal
Premiera:	1970
Miejsce produkcji:	Chorzów
Poprzednik:	Konstal 102N
Pochodne:	Konstal 102Nd
Podobne:	Konstal 102Nd, Konstal 102N, Tatra K1
Typ tramwaju:	Dwuczłonowy, wysokopodłogowy
Udział niskiej podłogi:	0%
Długość:	20 000 mm
Szerokość:	2400 mm
Wysokość:	3067 mm (bez pantografu)
Szerokość toru:	1435 mm
Masa własna:	25 900 kg
Układ drzwi:	4-4-4-4
Liczba drzwi:	4
Ilość kabin:	1
Szerokość drzwi:	1100 mm / 1445 mm
Wysokość podłogi w 1 drzwiach	940 mm
Wysokość podłogi w 2 drzwiach	940 mm
Wysokość podłogi w 3 drzwiach	940 mm
Wysokość podłogi w 4 drzwiach	940 mm
Ilość miejsc ogółem	192
Ilość miejsc siedzących	32
Ilość silników	4
Silniki	4x LTb 220
Typ silników	Asynchroniczne
Moc	41,5 kW / 60 KM
Łączna moc	166 kW / 225 KM
Typ rozruchu	przełączalny
Układ rozruchu	oporowy
Odzysk energii	brak
Hamulce	szczękowe, solenoidowe, szynowe
Przetwornica	?
Typ przetwornicy	Wirująca
Nastawnik jazdy	korba
Typ	Ręczny
Ilość pantografów	1
Typ pantografów	OTK-1
Kabina	Zamykana, pełna
Drzwi	harmonijkowe otwierane do wewnątrz, otwierane elektrycznie
Klimatyzacja	brak
System Informacji pasażerskiej (SIP)	brak